Kontrole PIP 2024: kogo i co inspektorzy wezmą pod swoją lupę

W programie działań kontrolnych na 2024 rok PIP poinformowała, że ma zamiar przeprowadzić w bieżącym roku około 60 tys. kontroli. Zobaczmy, którzy pracodawcy powinni spodziewać się inspektorskiej wizyty i jakie obszary PIP będzie u nich sprawdzać.

Jakie branże ma zamiar sprawdzać PIP?

Z planu działań PIP na 2024 rok wynika, że kontroli pracodawcy mogą spodziewać się szczególnie w następujących branżach:

- w sektorze budowlanym (zwłaszcza jeśli chodzi o bhp czy legalność zatrudnienia);

- w miejscach, gdzie występują zagrożenia chemicznymi czynnikami środowiska pracy;

- w sektorze Odnawialnych Źródeł Energii, ciepłowniczym oraz w branży związanej z magazynowaniem, sprzedażą i przetwórstwem złomu metali – kontrole będą związane z technicznym bezpieczeństwem pracy;

- w transporcie w szczególności w zakresie czasu pracy, ale również w zakresie nowych przepisów o delegowaniu kierowców;

- w placówkach oświatowych w zakresie nawiązywania stosunku pracy szczególnie na podstawie umów okresowych oraz wypłaty wynagrodzeń z uwzględnieniem dodatków;

- w prokuraturach, sądach oraz jednostkach samorządu terytorialnego kontrole będą skoncentrowane na takich zagadnieniach jak czas pracy, urlopy wypoczynkowe oraz zakładowy fundusz świadczeń socjalnych;

- w handlu – w zakresie bhp oraz respektowania zakazu handlu w niedzielę i święta.

Co przede wszystkim będą sprawdzać inspektorzy pracy

W zakresie ochrony pracy priorytetem PIP będą kontrole dotyczące czasu pracy oraz wypłaty wynagrodzeń i innych świadczeń ze stosunku pracy. Jak podkreśla PIP, ponad połowa skarg od pracowników wpływających do inspekcji dotyczy właśnie tej tematyki.

Nadal w inspektorskim kręgu zainteresowań pozostaną umowy cywilnoprawne – PIP sprawdzi, czy w ich miejsce nie powinna zostać zawarta umowa o pracę. Inspektorzy zrewidują także przestrzeganie przepisów dotyczących wypłacania minimalnej stawki godzinowej.

Kontrolerzy PIP będą również sprawdzać, czy przedsiębiorcy w placówkach handlowych przestrzegają przepisów ustawy o ograniczeniu handlu w niedzielę i święta oraz w niektóre inne dni.

Na celowniku PIP będą też pracownicze plany kapitałowe (PPK), w szczególności obowiązek zawierania umów o prowadzenie PPK i umów o zarządzanie PPK oraz dokonywanie wpłat do PPK.

PIP będzie również weryfikować przestrzeganie nowych rozwiązań wprowadzonych do Kodeksu pracy w 2023 roku – związanych z rodzicielstwem, pracą zdalną oraz stosunkiem pracy.

Inspektorzy PIP w 2024 roku z pewnością sprawdzą:

- czy nie dochodzi do świadczenia pracy bez zawartej na piśmie umowy o pracę (legalność zatrudnienia);

- czy są odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne oraz terminowość ich odprowadzania;

- czy nie dochodzi do wypłaty wynagrodzenia „pod stołem”.

Przy zatrudnianiu cudzoziemców PIP zweryfikuje legalność ich pobytu i zatrudnienia. Przeprowadzi kontrole delegowania pracowników na terytorium RP obejmujące ocenę prawidłowości procesów delegowania oraz zapewnienia osobom czasowo wykonującym pracę w Polsce odpowiednich warunków zatrudnienia zgodnych z przepisami prawa polskiego.

W odniesieniu do kierowców kontrole będą miały na celu weryfikację, czy tej grupie pracowników, wykonujących operacje transportowe na terytorium Polski, zapewniono określone warunki zatrudnienia, zgodnie z przepisami ustawy z 28 lipca 2023 r. o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym, na poziomie nie mniej korzystnym niż wynika to z polskich przepisów prawa pracy, w szczególności w odniesieniu do wynagrodzenia za pracę oraz czasu pracy, prowadzenia pojazdu i odpoczynku za czas skierowania do wykonywania pracy w Polsce.

Co sprawdzi PIP w poszczególnych regionach?

Miejscowość	Zakres kontroli
Białystok	- bezpieczeństwo i higiena pracy przy eksploatacji maszyn w zakładach produkcyjnych - poprawa przestrzegania przepisów prawa pracy, w tym bhp oraz legalności zatrudnienia, w podmiotach prowadzących działalność handlowo-usługową w regionach turystycznych - bezpieczeństwo i higiena pracy pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych w spółdzielniach mieszkaniowych oraz u pracodawców świadczących usługi w zakresie administrowania nieruchomościami - przestrzeganie przepisów prawa pracy, w szczególności o czasie pracy, w miejskich i gminnych domach kultury oraz innych jednostkach organizacyjnych prowadzących działalność kulturalną
Bydgoszcz	- czas pracy i wynagrodzenia w kancelariach prawnych i komorniczych - czas pracy kierowcy – normy pracy chronią życie
Gdańsk	- poprawa przestrzegania przepisów prawa pracy, w tym bhp oraz legalności zatrudnienia, w podmiotach prowadzących działalność handlowo-usługową w regionach turystycznych - przestrzeganie przepisów prawa pracy, w tym przepisów bhp, w zakładach kamieniarskich
Katowice	- przestrzeganie przepisów prawa pracy, w tym przepisów bhp, w przychodniach i gabinetach weterynaryjnych - ograniczenie narażenia pracowników na zagrożenia i uciążliwości występujące podczas prac związanych z obróbką plastyczną metali
Kielce	- przestrzeganie przepisów bhp przez podmioty wykonujące prace polegające na utrzymaniu terenów zieleni
Kraków	- poprawa przestrzegania przepisów prawa pracy, w tym bhp oraz legalności zatrudnienia, w podmiotach prowadzących działalność handlowo-usługową w regionach turystycznych - bezpieczeństwo i higiena pracy przy eksploatacji maszyn w zakładach produkcyjnych
Lublin	- poprawa przestrzegania przepisów prawa pracy, w tym bhp oraz legalności zatrudnienia, w podmiotach prowadzących działalność handlowo-usługową w regionach turystycznych - bezpieczeństwo i higiena pracy w zakładach prefabrykacji i betonowniach
Łódź	- bezpieczeństwo i higiena pracy przy eksploatacji maszyn w zakładach produkcyjnych - przestrzeganie przepisów prawa pracy, w tym przepisów bhp, w zakładach kamieniarskich - poprawa przestrzegania przepisów prawa pracy, w tym bhp oraz legalności zatrudnienia, w podmiotach prowadzących działalność handlowo-usługową w regionach turystycznych
Olsztyn	- ograniczenie zagrożeń zawodowych pracowników zatrudnionych w samochodowych zakładach naprawczych - poprawa przestrzegania przepisów prawa pracy, w tym bhp oraz legalności zatrudnienia, w podmiotach prowadzących działalność handlowo-usługową w regionach turystycznych
Rzeszów	- przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach produkcyjnych przemysłu lotniczego - przestrzeganie przepisów prawa pracy w małych punktach usługowo-handlowych (tzw. boksy) zlokalizowanych w wielkopowierzchniowych placówkach handlowych (galerie)
Szczecin	- przestrzeganie przepisów prawa pracy, w tym przepisów bhp, w zakładach kamieniarskich - poprawa przestrzegania przepisów prawa pracy, w tym bhp oraz legalności zatrudnienia, w podmiotach prowadzących działalność handlowo-usługową w regionach turystycznych
Warszawa	- bezpieczeństwo i higiena pracy przy eksploatacji maszyn w zakładach produkcyjnych - materiały wybuchowe przeznaczone do użytku cywilnego
Wrocław	- przestrzeganie przepisów prawa pracy, w tym bezpieczeństwa i higieny pracy, w zakładach usług kominiarskich - przestrzeganie przepisów prawa pracy, w tym przepisów bhp, w przychodniach i gabinetach weterynaryjnych - poprawa przestrzegania przepisów prawa pracy, w tym bhp oraz legalności zatrudnienia, w podmiotach prowadzących działalność handlowo-usługową w regionach turystycznych - bezpieczeństwo i higiena pracy przy eksploatacji maszyn w zakładach produkcyjnych - przestrzeganie przepisów prawa pracy, w tym przepisów bhp, w zakładach kamieniarskich
Zielona Góra	- ograniczanie zagrożeń zawodowych i wypadkowych w małych oczyszczalniach ścieków